Giống lợn Ba Xuyên: Bảo tồn và lai tạo

Lợn Ba Xuyên (còn có tên gọi khác là heo Bông). Đây là giống lợn có tiềm năng, được chủ chăn nuôi lai với đực ngoại, tạo nên con lai nuôi thịt thương phẩm, mang giá trị kinh tế cao. Muốn hiểu sâu hơn về giống lợn này, cùng Chăn Nuôi Thú Y tìm hiểu các thông tin được chia sẻ dưới đây.

Nguồn gốc và sự phân bố của lợn Ba Xuyên

Lợn Ba Xuyên là con lai giữa lợn Bershire với lợn địa phương từ năm 1930. Theo đó, cuối thế kỷ XIX, một giống lợn có đặc điểm da màu đen tuyền đã được lai với lợn lang từ đảo Hải Nam, tiếp tục đưa vào vùng đất Hậu Giang, lại cho phối với các giống lợn khác của Pháp (như lợn Craonais, Lợn Berkshire, Lợn Tamworth…) và hình thành giống lợn Ba Xuyên như ngày nay.

Ngay từ tên gọi của giống lợn, chủ chăn nuôi cũng có thể đoán được nguồn gốc vật nuôi. Đây là giống lợn đen đốm trắng, có xuất xứ ở vùng Ba Xuyên (nay thuộc tỉnh Sóc Trăng, Việt Nam). Và hiện tại, giống lợn này tập trung nhiều ở huyện Vị Xuyên tỉnh Sóc Trăng và phân bố rải rác ở các tỉnh thành như: Cần Thơ, Vĩnh Long, Tiền Giang, Kiên Giang, An Giang, Long An và Đồng Tháp.

Đặc điểm nhận diện giống lợn Ba Xuyên

Trên cả da và lông của heo Ba Xuyên có cả bông đen và bông trắng, được phân bố xen kẽ lẫn nhau. Đây là giống lợn được hình thành từ các giống lợn địa phương lai với lợn Hải Nam, lợn Craonnaise và lợn Berkshire. Đặc điểm nhận diện của lợn Ba Xuyên là:

• Đầu to vừa phải, mặt ngắn, mõm hơi cong.
• Trán có nếp nhăn, tai to vừa và dựng đứng.
• Bụng vật nuôi to nhưng gọn và mông rộng.
• Chân ngắn và chữ bát, đuôi nhỏ và ngắn.
• Lợn sơ sinh có khối lượng trung bình: 350 – 450 gr/ con.
• Lợn trưởng thành có trọng lượng 140 – 170 kg/ con, thông thường trung bình nặng 100kg.

Về chất lượng thịt, thì Ba Xuyên có khả năng cho thịt khá. Nhưng ở vùng lưng của vật nuôi lại có mỡ nhiều, đồng thời diện tích cơ thăn chưa cao. Thêm vào đó, độ dày mỡ lưng 4,35 cm. Tỷ lệ thịt móc hàm 73,31%.

Khả năng sinh sản của lợn Ba Xuyên

Khi lợn đực ở giai đoạn 4-5 tháng, thì có dấu hiệu bắt đầu nhảy cái. Nhưng khi tới 6-7 tháng, heo Ba Xuyên mới được chủ chăn nuôi cho phối giống. Lúc này trọng lượng cơ thể ước chừng 45kg.

Chu kỳ lợn đực giao phối trực tiếp là 2-3 ngày/ 1 lần. Còn lợn cái có biểu hiện động lúc vào thời điểm 6-7 tháng tuổi, một năm vật nuôi đẻ 2 lứa, mỗi lứa 8-9 con.

Công tác bảo tồn nguồn gen giống lợn Ba Xuyên

Giống vật nuôi này có giá trị thịt khá, đem lại lợi nhuận kinh tế đáng kể. Để bảo tồn giống lợn này, trước mắt ngành thú y đã sử dụng phương pháp bảo tồn nội vi (in-situ). Bên cạnh đó, vẫn có nhiều phương án bảo tồn nguồn gen lợn Ba Xuyên bằng cách dùng phương pháp ngoại vi (ex-situ).

Bảo tồn in-situ là hình thức bảo tồn tại chỗ, phù hợp cho những vật nuôi chưa có nguy cơ tuyệt chủng. Hình thức này được cơ quan thú y chia sẻ có chi phí thực hiện thấp, phù hợp với điều kiện môi trường sống tự nhiên. Để thực hiện tốt phương pháp bảo tồn này, yêu cầu cộng đồng người địa phương phối hợp tham gia cùng với cơ quan chức năng.

Còn Ex-situ (được gọi là phương pháp bảo tồn chuyển vị), nhằm bảo vệ các vật nuôi có nguy cơ gần như tuyệt chủng. Dưới hình thức bảo tồn này, môi trường nhân tạo được tạo ra gần giống với môi trường tự nhiên. Trong điều kiện bảo tồn Ex-situ, khả năng di chuyển của heo Ba Xuyên sẽ bị hạn chế, nhưng bù lại số lượng loài được tăng lên đáng kể.

Tới đây chắc chắn các chủ chăn nuôi đã hiểu rõ hơn về nguồn gốc, đặc điểm và khả năng sinh sản giống lợn Ba Xuyên. Agri360 hi vọng chủ chăn nuôi có được sự tự tin trong quá trình gầy dựng sự nghiệp trang trại, đem lại nguồn thu nhập cao.