Nghị định số 107/2018/NĐ-CP: Những quy định quan trọng và tác động đến doanh nghiệp xuất khẩu gạo

1. Giới thiệu về Nghị định số 107/2018/NĐ-CP

Nghị định số 107/2018/NĐ-CP được ban hành vào ngày 15 tháng 8 năm 2018 bởi Chính phủ Việt Nam, quy định về hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo. Nghị định này nhằm thay thế Nghị định số 109/2010/NĐ-CP trước đây với nhiều cải tiến, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy xuất khẩu gạo bền vững và hiệu quả.

Mục tiêu và phạm vi điều chỉnh

Mục tiêu chính của Nghị định số 107/2018/NĐ-CP là giảm thiểu các rào cản về thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam. Nghị định quy định cụ thể về các điều kiện, quy trình và thủ tục liên quan đến hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo, đồng thời mở rộng phạm vi áp dụng với các doanh nghiệp Việt Nam có vốn đầu tư nước ngoài​.

Đối tượng áp dụng

Nghị định số 107/2018/NĐ-CP: Những quy định quan trọng và tác động đến doanh nghiệp xuất khẩu gạo áp dụng cho các đối tượng:

– Thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo (doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài).

– Các cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức liên quan đến việc quản lý và điều hành xuất khẩu gạo cũng nằm trong đối tượng điều chỉnh.

2. Các quy định chính trong Nghị định số 107/2018/NĐ-CP

Điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo

Nghị định số 107/2018/NĐ-CP đưa ra các quy định về điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo mà các doanh nghiệp cần tuân thủ. Các điều kiện này bao gồm việc sở hữu hoặc thuê kho chứa, cơ sở xay xát lúa gạo đảm bảo tiêu chuẩn quốc gia. Doanh nghiệp không được phép cho thuê lại kho chứa hoặc cơ sở xay xát đã đăng ký.

Chính sách về lưu thông và dự trữ gạo

Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo phải duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu 5% so với tổng lượng gạo đã xuất khẩu trong 6 tháng gần nhất. Điều này nhằm đảm bảo nguồn cung gạo trong nước ổn định, tránh tình trạng khan hiếm hoặc giá cả biến động mạnh​. 

Các quyền lợi của doanh nghiệp xuất khẩu gạo

Ngoài việc đáp ứng các điều kiện về cơ sở hạ tầng, doanh nghiệp còn được hưởng nhiều quyền lợi từ chính sách hỗ trợ của nhà nước như tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, tiếp cận các nguồn tín dụng ưu đãi, và mở rộng thị trường xuất khẩu thông qua các hiệp định thương mại quốc tế​.

3. Thay đổi so với Nghị định số 109/2010/NĐ-CP

Những điểm mới trong Nghị định số 107/2018/NĐ-CP

So với Nghị định số 109/2010/NĐ-CP, Nghị định số 107/2018/NĐ-CP đã có nhiều điều chỉnh đáng chú ý. Một trong những thay đổi lớn nhất là việc giảm bớt các điều kiện về kho chứa và cơ sở xay xát. Trước đây, doanh nghiệp phải có cả hai loại cơ sở này, nhưng Nghị định mới cho phép doanh nghiệp chỉ cần thuê dài hạn (tối thiểu 5 năm), giảm bớt gánh nặng tài chính cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Ảnh hưởng của những thay đổi đối với doanh nghiệp xuất khẩu gạo

Những cải tiến này đã tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và mới tham gia vào lĩnh vực xuất khẩu gạo. Việc giảm bớt quy định về cơ sở vật chất đã giúp giảm chi phí đầu tư ban đầu, từ đó giúp các doanh nghiệp dễ dàng thâm nhập vào thị trường xuất khẩu gạo.

4. Các quy định về thủ tục hành chính trong Nghị định số 107/2018/NĐ-CP

Quy trình cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo

Doanh nghiệp muốn tham gia kinh doanh xuất khẩu gạo phải nộp hồ sơ tại Bộ Công Thương để xin cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. Hồ sơ bao gồm đơn đề nghị, giấy đăng ký kinh doanh và các giấy tờ liên quan đến kho chứa và cơ sở xay xát, nếu doanh nghiệp thuê các cơ sở này.

Thủ tục đăng ký, hồ sơ và thời hạn

Sau khi nhận được hồ sơ đầy đủ, Bộ Công Thương có trách nhiệm xem xét và cấp Giấy chứng nhận trong vòng 15 ngày làm việc. Trong trường hợp hồ sơ không hợp lệ, doanh nghiệp sẽ nhận được thông báo từ chối trong vòng 7 ngày kèm theo lý do cụ thể​.

Quy định về gia hạn và thu hồi giấy phép

Giấy chứng nhận có thời hạn 5 năm và có thể được gia hạn nếu doanh nghiệp tiếp tục đáp ứng các điều kiện. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp không duy trì được các điều kiện kinh doanh hoặc có vi phạm pháp luật, giấy chứng nhận có thể bị thu hồi​.

5. Tác động của Nghị định số 107/2018/NĐ-CP đối với doanh nghiệp xuất khẩu gạo

Ảnh hưởng tích cực

Nghị định số 107/2018/NĐ-CP đã mang lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, đặc biệt là việc tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn và điều kiện xuất khẩu. Những thay đổi này giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đồng thời tạo điều kiện mở rộng thị trường xuất khẩu gạo.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp được khuyến khích tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, gia tăng sự liên kết với các đối tác quốc tế và nhận được nhiều hỗ trợ từ phía nhà nước. Những ưu đãi này góp phần gia tăng tính cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo trên thị trường thế giới. Việc tham gia các chương trình xúc tiến thương mại quốc tế cũng giúp nâng cao uy tín và giá trị sản phẩm gạo Việt Nam.

Các thách thức và khó khăn

Mặc dù Nghị định mang lại nhiều cơ hội, nhưng các doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với một số thách thức nhất định. Việc duy trì mức dự trữ lưu thông, đáp ứng các tiêu chuẩn về kho chứa và cơ sở xay xát vẫn là thách thức đối với một số doanh nghiệp có quy mô nhỏ. Ngoài ra, sự cạnh tranh gay gắt trong ngành xuất khẩu gạo đòi hỏi các doanh nghiệp phải không ngừng cải thiện năng lực và chất lượng sản phẩm.

Hơn nữa, việc tiếp cận các nguồn tài chính và duy trì khả năng cạnh tranh trong bối cảnh biến động của thị trường thế giới cũng là một trong những trở ngại lớn. Doanh nghiệp cần có chiến lược dài hạn để tối ưu hóa lợi nhuận và duy trì ổn định trong hoạt động xuất khẩu.

6. Lợi ích đối với ngành nông nghiệp và nền kinh tế Việt Nam

Nâng cao hiệu quả sản xuất – xuất khẩu gạo

Nghị định số 107/2018/NĐ-CP đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất và xuất khẩu gạo của Việt Nam. Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo không chỉ được hỗ trợ trong việc tiếp cận các thị trường quốc tế mà còn được khuyến khích nâng cao chất lượng sản phẩm, từ đó gia tăng giá trị xuất khẩu​.

Ngoài ra, nghị định này còn khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ sản xuất hiện đại, nâng cao chất lượng gạo và cải tiến quy trình sản xuất để đảm bảo an toàn thực phẩm. Điều này giúp gia tăng khả năng cạnh tranh của gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế, đặc biệt tại các thị trường khó tính như châu Âu và Mỹ.

Thúc đẩy phát triển bền vững và hội nhập kinh tế quốc tế

Nghị định này cũng đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam. Việc tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo đồng nghĩa với việc Việt Nam sẽ có cơ hội hội nhập sâu hơn vào thị trường quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh trên toàn cầu. Ngoài ra, nghị định này cũng góp phần ổn định giá cả và nguồn cung gạo trong nước, bảo vệ lợi ích của người nông dân và doanh nghiệp.

Nghị định số 107/2018/NĐ-CP đã có những cải tiến vượt bậc so với nghị định cũ, giúp doanh nghiệp giảm bớt các gánh nặng về điều kiện kinh doanh và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Những thay đổi này không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp mà còn góp phần phát triển bền vững ngành nông nghiệp Việt Nam.