Quyết định 100/QĐ-TTg về truy xuất nguồn gốc

1. Giới thiệu Quyết định 100/QĐ-TTg

Quyết định số 100/QĐ-TTg về truy xuất nguồn gốc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 19/01/2019, nhằm triển khai áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc cho các sản phẩm và hàng hóa tại Việt Nam​. Truy xuất nguồn gốc là một công cụ quan trọng giúp theo dõi, ghi nhận và xác thực các thông tin liên quan đến quá trình sản xuất, phân phối của sản phẩm, từ khâu nguyên liệu đầu vào đến tay người tiêu dùng. Điều này không chỉ hỗ trợ cho việc quản lý nhà nước mà còn đảm bảo tính minh bạch và an toàn của sản phẩm trên thị trường.

2. Mục tiêu của Quyết định 100/QĐ-TTg

Quyết định 100/QĐ-TTg về truy xuất nguồn gốc đề ra hai mục tiêu chính: mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể:

2.1. Mục tiêu tổng quát

Mục tiêu chính của quyết định là xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp lý, chuẩn hóa quy trình truy xuất nguồn gốc để phục vụ hội nhập quốc tế. Đồng thời, Quyết định 100 cũng tập trung vào việc xã hội hóa hoạt động truy xuất nguồn gốc để tăng cường công tác quản lý và đảm bảo an toàn chất lượng sản phẩm.

2.2. Mục tiêu cụ thể

Mục tiêu cụ thể của quyết định được chia thành ba giai đoạn:

• Giai đoạn đến năm 2020: Rà soát và hoàn thiện các văn bản pháp luật liên quan, triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc cho các nhóm sản phẩm như nông sản, thực phẩm và thuốc chữa bệnh.
• Giai đoạn đến năm 2025: Hoàn thiện các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế liên quan đến truy xuất nguồn gốc, áp dụng cho 30% các doanh nghiệp sử dụng mã số, mã vạch trong sản xuất và kinh doanh.
• Giai đoạn đến năm 2030: Hoàn thiện hệ thống cổng thông tin quốc gia và đảm bảo hệ thống truy xuất nguồn gốc của doanh nghiệp kết nối hiệu quả với hệ thống quốc tế​.

3. Cấu trúc cho hệ thống truy xuất nguồn gốc

Hệ thống truy xuất nguồn gốc bao gồm nhiều thành phần như cơ sở dữ liệu, công cụ thu thập thông tin và giao diện người dùng.

• Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc: Là nơi tập hợp tất cả dữ liệu về sản phẩm, từ quy trình sản xuất, vận chuyển đến các thông tin liên quan khác. Hệ thống này phải đảm bảo kết nối với các hệ thống truy xuất nguồn gốc quốc tế.
• Công cụ thu thập thông tin: Sử dụng mã số, mã vạch, mã QR và các công nghệ như RFID, blockchain, IoT để thu thập và lưu trữ dữ liệu sản phẩm.
• Giao diện người dùng: Người tiêu dùng và các bên liên quan có thể truy cập vào cổng thông tin này để tra cứu thông tin sản phẩm một cách dễ dàng, đảm bảo tính minh bạch.

4. Nhiệm vụ và giải pháp thực hiện Quyết định 100/QĐ-TTg

Để thực hiện quyết định 100/QĐ-TTg về truy xuất nguồn gốc, các nhiệm vụ và giải pháp đã được đề ra bao gồm​:

4.1. Hoàn thiện hệ thống pháp lý

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của quyết định là xây dựng các văn bản quy định pháp luật thống nhất liên quan đến truy xuất nguồn gốc. Các tiêu chuẩn quốc gia và quy chuẩn kỹ thuật cũng cần được ban hành để hướng dẫn áp dụng cho từng nhóm sản phẩm đặc thù như nông sản, thực phẩm và thuốc.

4.2. Triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc toàn quốc

Hệ thống truy xuất nguồn gốc sẽ được triển khai đồng bộ trên toàn quốc, từ các doanh nghiệp sản xuất, phân phối đến người tiêu dùng. Việc phổ biến các tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật và tài liệu hướng dẫn sẽ giúp các doanh nghiệp triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc hiệu quả.

4.3. Nghiên cứu và áp dụng công nghệ tiên tiến mới

Quyết định 100/QĐ-TTg khuyến khích việc nghiên cứu và áp dụng các công nghệ mới như blockchain, IoT, trí tuệ nhân tạo (AI), và dữ liệu lớn (Big Data) để nâng cao hiệu quả trong hoạt động truy xuất nguồn gốc. Các công nghệ này không chỉ giúp tăng cường khả năng quản lý và truy xuất nguồn gốc mà còn đảm bảo tính bảo mật và độ tin cậy của dữ liệu.

4.4. Hợp tác quốc tế

Việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực truy xuất nguồn gốc cũng là một phần quan trọng của quyết định. Việt Nam sẽ hợp tác với các tổ chức quốc tế để thừa nhận kết quả truy xuất nguồn gốc của nhau, nhằm tăng cường sự liên kết và đảm bảo tính nhất quán trong quản lý nguồn gốc sản phẩm​.

5. Lợi ích của truy xuất nguồn gốc theo Quyết định 100/QĐ-TTg

Quyết định 100/QĐ-TTg mang lại nhiều lợi ích không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cho người tiêu dùng và cơ quan quản lý.

Đối với doanh nghiệp

Việc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc giúp doanh nghiệp tăng cường uy tín và sự minh bạch trong quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm. Điều này giúp nâng cao niềm tin từ phía người tiêu dùng và tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Đối với người tiêu dùng

Người tiêu dùng có thể dễ dàng truy cập thông tin về sản phẩm, từ quy trình sản xuất đến chất lượng và nguồn gốc, đảm bảo mua sắm an toàn và minh bạch hơn. Điều này cũng giúp họ tránh mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng.

Đối với cơ quan quản lý

Hệ thống truy xuất nguồn gốc giúp cơ quan quản lý nhà nước kiểm soát chặt chẽ hơn về chất lượng sản phẩm và an toàn thực phẩm, từ đó giảm thiểu rủi ro liên quan đến hàng hóa không đảm bảo chất lượng.

6. Các thách thức trong việc triển khai Quyết định 100/QĐ-TTg

Mặc dù Quyết định 100/QĐ-TTg mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc triển khai cũng gặp phải không ít thách thức, bao gồm:

• Chi phí đầu tư công nghệ: Áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc yêu cầu đầu tư lớn vào công nghệ và cơ sở hạ tầng.
• Nhận thức của doanh nghiệp và người tiêu dùng: Nhiều doanh nghiệp nhỏ chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích của truy xuất nguồn gốc, dẫn đến khó khăn trong việc triển khai.
• Khả năng kết nối và đồng bộ hóa dữ liệu: Để hệ thống truy xuất nguồn gốc hoạt động hiệu quả, việc kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống khác nhau là vô cùng quan trọng.

7. Các nhóm sản phẩm áp dụng truy xuất nguồn gốc theo Quyết định 100/QĐ-TTg

Theo Quyết định 100/QĐ-TTg, hệ thống truy xuất nguồn gốc sẽ được áp dụng cho nhiều nhóm sản phẩm, đặc biệt là những sản phẩm có liên quan trực tiếp đến sức khỏe và an toàn của người tiêu dùng​.

7.1. Nhóm sản phẩm nông sản

Nông sản là một trong những nhóm sản phẩm quan trọng được áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sớm nhất. Do đặc thù là sản phẩm tiêu dùng thiết yếu hàng ngày, nông sản cần được giám sát chặt chẽ về nguồn gốc, quy trình canh tác và phân phối để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Với việc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc, các doanh nghiệp sản xuất và phân phối nông sản có thể cung cấp đầy đủ thông tin về xuất xứ, quy trình sản xuất và tiêu chuẩn chất lượng. Điều này giúp người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra và đảm bảo sản phẩm mình mua là an toàn.

7.2. Thủy sản và thực phẩm chế biến

Ngành thủy sản cũng được ưu tiên triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc. Với những yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, việc áp dụng truy xuất nguồn gốc giúp kiểm soát tốt hơn về chất lượng và quy trình chế biến, đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn. Hệ thống này còn giúp các doanh nghiệp thủy sản có khả năng cạnh tranh tốt hơn trên thị trường quốc tế khi các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc ngày càng được đề cao.

7.3. Thuốc và sản phẩm y tế

Ngoài nông sản và thủy sản, hệ thống truy xuất nguồn gốc cũng được áp dụng cho các sản phẩm thuốc chữa bệnh và thiết bị y tế. Đây là những sản phẩm có tác động trực tiếp đến sức khỏe của người dân, do đó, việc kiểm soát chất lượng và đảm bảo nguồn gốc rõ ràng là vô cùng quan trọng. Hệ thống này giúp các cơ quan quản lý y tế dễ dàng kiểm tra, giám sát và xử lý các sản phẩm vi phạm quy định về chất lượng, hạn chế rủi ro liên quan đến thuốc giả, thuốc kém chất lượng​.

Quyết định 100/QĐ-TTg về truy xuất nguồn gốc là một bước tiến quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch và an toàn của sản phẩm trên thị trường Việt Nam. Hệ thống truy xuất nguồn gốc không chỉ giúp tăng cường sự tin tưởng của người tiêu dùng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng trong quá trình triển khai​

Tài liệu tham khảo chi tiết: 100_QD-TTg_405476