Sâu hại trên cây ăn quả, cách nhận biết và biện pháp phòng trừ

Việc kiểm soát sâu hại trên cây ăn quả là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của vườn cây.  Mỗi loại côn trùng này có những đặc điểm và hành vi gây hại đặc trưng, yêu cầu các phương pháp phòng trừ phù hợp và kịp thời để giảm thiểu thiệt hại, đồng thời bảo vệ môi trường sống. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về đặc điểm, tập tính gây hại, và giải pháp phòng trừ cho mỗi loại sâu hại, hỗ trợ nông dân trong việc bảo vệ vườn cây ăn quả một cách hiệu quả.

1. Sâu Vẽ Bùa (Phyllocnistis citrella)

• Đặc Điểm Nhận Dạng:
  • Trưởng Thành: Cơ thể nhỏ, dài 2mm, mảnh khảnh. Chân màu vàng nhạt, pha trắng bạc. Cánh trước giống hình lá liễu, với phần gốc đậm màu hơn ngọn, ngọn có điểm đen. Lông mép cánh dài, màu tro. Cánh sau hẹp, màu xám đen, lông mép cánh dài.
  • Trứng: Hình gần tròn, dẹt, giống giọt nước. Ban đầu trong suốt, sắp nở chuyển sang màu trắng đục.
  • Sâu Non: Dạng dòi, không chân, màu xanh vàng hoặc xanh nhạt. Khi mới nở màu xanh nhạt trong suốt, đầy sức màu vàng, dài khoảng 4mm.
  • Nhộng: Hình thoi, màu vàng nhạt hoặc nâu đậm, dài khoảng 2.5mm.
• Tập Tính Sinh Sống và Gây Hại:
  • Trưởng thành hoạt động về đêm, ban ngày ẩn náu trong tán lá. Giao phối vào chập tối. Đẻ trứng dưới lá non, gần gân chính. Sâu non đục biểu bì lá tạo hành lang. Gây hại chủ yếu ở lá non, phá hoại quanh năm, đặc biệt từ tháng 2 đến 10.
• Biện Pháp Phòng, Trừ:
  • Phòng Chống: Bón phân cân đối, tưới nước và chăm sóc cây đúng cách. Tỉa cành, tạo tán thông thoáng. Bảo vệ thiên địch.
  • Phun Thuốc: Phun thuốc khi lộc non xuất hiện, 1 – 2 lần mỗi đợt. Sử dụng dầu khoáng hoặc thuốc Polytrin, Selecron, Trebon theo liều lượng khuyến cáo. Phun ướt toàn bộ lá.

Sâu vẽ bùa

2. Rầy Chổng Cánh (Diaphorina citri)

• Đặc Điểm Nhận Dạng:
  • Trưởng Thành: Thân dài 2,5-3mm, màu xám tro, đầu nhọn nhô ra. Mắt màu đỏ, chân xám nâu. Cánh cùng màu với cơ thể, có đốm đen.
  • Ấu Trùng: Mới nở dài màu vàng tối, mắt đỏ. Tuổi lớn dẹt mỏng, màu vàng đất hơi xanh, có đốm đen.
• Tập Tính Sinh Sống và Gây Hại:
  • Trưởng thành thường đậu ở đọt non để hút nhựa, ít bay. Ấu trùng di chuyển chậm, sống ở đọt và lá non, gây hại làm đọt non lụi, lá non xoăn. Gây hại từ tháng 2 đến 11.
• Biện Pháp Phòng, Trừ:
  • Không trồng cây cảnh họ cam quýt gần vườn. Cắt tỉa cành, bón phân và tưới nước hợp lý. Nhổ bỏ cây bệnh. Bảo vệ thiên địch. Phun thuốc khi rầy xuất hiện, sử dụng các loại thuốc như Trebon, Sherpa, Anvado.

Rầy Chổng Cánh

3. Bọ Xít Xanh (Rhynchocoris humeralis)

• Đặc Điểm Nhận Dạng:
  • Trưởng Thành: Hình ngũ giác, màu xanh lá, dài khoảng 21-23mm. Có gai nhọn ở ngực, vòi chích hút dài.
  • Trứng: Hình tròn, đường kính 1mm, ban đầu trắng trong, sau chuyển màu trắng đục, nâu sẫm trước khi nở.
• Tập Tính Sinh Sống và Gây Hại:
  • Hoạt động vào sáng sớm hoặc chiều mát. Ấu trùng sống tập trung xung quanh ổ trứng, sau phân tán để hút dịch trái. Gây hại làm trái vàng, chai, hoặc rụng sớm.
• Biện Pháp Phòng, Trừ:
  • Không trồng cam quýt quá dày, cắt tỉa cành, thu thập ổ trứng để tiêu hủy. Nuôi kiến vàng tiêu diệt bọ xít. Sử dụng vợt hoặc thuốc như Bascide, Hoppercin khi cần.

Bọ Xít Xanh

4. Câu Cấu (Hypomeces squamosus và Platymycterus sieversi)

• Đặc Điểm Nhận Dạng:
  • Trưởng Thành: Bọ cánh cứng, dài 7-10mm, phủ lớp ánh kim, màu xanh hoặc vàng. Đầu kéo dài như vòi.
  • Trứng: Đẻ rải rác trên đất, hình bầu dục, màu trắng ngà.
• Tập Tính Sinh Sống và Gây Hại:
  • Câu cấu ăn cụt đọt non, lá non, quả non. Gây hại lớn sau mưa, làm giảm năng suất và phẩm cấp của quả.
• Biện Pháp Phòng, Trừ:
  • Kiểm tra vườn cây thường xuyên, bắt và giết chết trưởng thành. Phun thuốc như Supracid hoặc Padan khi câu cấu xuất hiện nhiều.

Câu Cấu

Tóm lại, mỗi loài sâu hại có đặc điểm và hành vi gây hại cụ thể, yêu cầu các biện pháp phòng trừ khác nhau để bảo vệ cây trồng.