Thông tư số 27/2018/TT-BNNPTNT: Quy định về quản lý, truy xuất nguồn gốc lâm sản

1. Giới thiệu về thông tư 27 truy xuất nguồn gốc lâm sản

Thông tư số 27/2018/TT-BNNPTNT: Quy định về quản lý, truy xuất nguồn gốc lâm sản được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành vào ngày 16/11/2018, có hiệu lực từ ngày 01/01/2019, nhằm thiết lập các quy định cụ thể về việc quản lý, truy xuất nguồn gốc lâm sản. Văn bản này không chỉ giúp tăng cường sự minh bạch và hợp pháp trong quá trình khai thác, sử dụng và tiêu thụ lâm sản mà còn đóng góp quan trọng vào công tác bảo vệ tài nguyên rừng, hỗ trợ phát triển bền vững của ngành lâm nghiệp Việt Nam.

Thông tư 27 cũng đồng thời đáp ứng các yêu cầu quốc tế, đảm bảo các tiêu chuẩn về xuất khẩu và tiêu thụ lâm sản, giúp Việt Nam duy trì uy tín và mở rộng thị trường quốc tế. Trong bối cảnh bảo vệ môi trường đang là vấn đề toàn cầu, việc quản lý và truy xuất nguồn gốc lâm sản không chỉ dừng lại ở khía cạnh kinh tế mà còn liên quan mật thiết đến sự phát triển bền vững và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

2. Nội dung chính của Thông tư 27/2018/TT-BNNPTNT

2.1. Mục tiêu

Mục tiêu chính của Thông tư 27/2018/TT-BNNPTNT là bảo đảm lâm sản có nguồn gốc hợp pháp, được quản lý và truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Thông qua hệ thống truy xuất nguồn gốc, Thông tư yêu cầu mọi sản phẩm từ rừng, từ khai thác tự nhiên hay nhập khẩu, đều phải đảm bảo tính hợp pháp của nguồn gốc, góp phần giảm thiểu nạn khai thác rừng bất hợp pháp và buôn bán lâm sản trái phép.

Thông tư này đồng thời đặt ra nền tảng pháp lý rõ ràng để Việt Nam tuân thủ các hiệp định quốc tế liên quan đến bảo vệ rừng, như Hiệp định Đối tác Tự nguyện (VPA) trong khuôn khổ chương trình FLEGT của Liên minh châu Âu.

2.2. Đối tượng áp dụng

Thông tư áp dụng đối với:

• Cơ quan quản lý nhà nước: Các cơ quan nhà nước liên quan đến quản lý, bảo vệ và khai thác, sử dụng lâm sản. Điều này bao gồm cả hệ thống cơ quan từ Trung ương đến địa phương, tham gia vào việc cấp phép, giám sát và kiểm tra các hoạt động khai thác, vận chuyển và tiêu thụ lâm sản.
• Tổ chức, cá nhân: Bao gồm các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động khai thác, chế biến, vận chuyển, kinh doanh lâm sản. Các tổ chức và cá nhân này phải thực hiện đúng quy định về truy xuất nguồn gốc, đảm bảo sản phẩm của họ được chứng nhận là hợp pháp trước khi đưa ra thị trường.

Điều này giúp bảo đảm tính minh bạch và công bằng trong hoạt động kinh doanh lâm sản, từ đó nâng cao chất lượng quản lý và bảo vệ tài nguyên rừng.

2.3. Quy định về quản lý lâm sản

Quản lý lâm sản bao gồm các quy định cụ thể về cách thức khai thác, vận chuyển, tiêu thụ và sử dụng lâm sản. Mỗi đơn vị kinh doanh hoặc khai thác lâm sản cần đảm bảo rằng lâm sản được truy xuất nguồn gốc từ khâu khai thác cho đến khâu tiêu thụ.

Theo quy định của Thông tư 27, mọi sản phẩm lâm sản phải được đi kèm với các chứng từ như:

• Giấy chứng nhận khai thác hợp pháp: Được cấp bởi các cơ quan có thẩm quyền, đảm bảo lâm sản được khai thác từ những khu vực được phép và trong giới hạn cho phép.
• Giấy phép vận chuyển: Mỗi lô hàng lâm sản phải được vận chuyển kèm theo các giấy tờ hợp lệ, giúp cơ quan chức năng có thể kiểm tra, xác minh tính hợp pháp của lâm sản trong quá trình di chuyển từ khu vực khai thác đến nơi tiêu thụ hoặc chế biến.
• Chứng từ chứng minh nguồn gốc lâm sản nhập khẩu: Các sản phẩm lâm sản nhập khẩu cũng phải tuân thủ quy định này, với chứng từ từ quốc gia xuất khẩu, đảm bảo nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa, tuân thủ các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.

2.4. Quy tắc truy xuất nguồn gốc của lâm sản 

Một trong những yêu cầu quan trọng nhất của Thông tư là việc truy xuất nguồn gốc lâm sản. Để đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch, lâm sản phải được truy xuất từ lúc khai thác cho đến khi tiêu thụ. Việc này yêu cầu lâm sản phải có các giấy tờ liên quan như:

• Giấy chứng nhận khai thác hợp pháp: Được cấp bởi cơ quan chức năng có thẩm quyền.
• Giấy phép vận chuyển: Yêu cầu lâm sản được vận chuyển hợp pháp từ khu vực khai thác đến điểm tiêu thụ.
• Chứng từ chứng minh nguồn gốc: Cho phép kiểm tra tính hợp pháp của sản phẩm lâm sản nhập khẩu và trong nước.

Đối với lâm sản nhập khẩu, Thông tư yêu cầu phải có giấy chứng nhận tính hợp pháp từ quốc gia xuất khẩu, và phải tuân thủ các hiệp định quốc tế về khai thác lâm sản mà Việt Nam là thành viên.

2.5. Quy trình cấp mã số truy xuất lâm sản

Theo Thông tư 27, lâm sản phải được cấp mã số truy xuất nguồn gốc từ cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền. Các bước trong quy trình này thực hiện như sau: 

1. Đăng ký khai thác: Tổ chức, cá nhân cần đăng ký khai thác lâm sản và nộp hồ sơ chứng minh tính hợp pháp của hoạt động khai thác.
2. Cấp mã số truy xuất: Sau khi hồ sơ được chấp thuận, cơ quan chức năng sẽ cấp mã số truy xuất nguồn gốc cho từng lô lâm sản khai thác, vận chuyển và tiêu thụ.
3. Quản lý mã số truy xuất: Mã số này sẽ theo lâm sản trong suốt quá trình khai thác, vận chuyển và tiêu thụ, nhằm đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp của lâm sản trên thị trường.

Việc cấp mã số truy xuất lâm sản không chỉ giúp quản lý chặt chẽ quá trình khai thác và tiêu thụ lâm sản mà còn giúp tăng cường trách nhiệm của các doanh nghiệp và tổ chức trong ngành lâm nghiệp.

2.6. Hệ thống báo cáo và kiểm tra

Bên cạnh quy trình cấp mã số, Thông tư cũng đưa ra yêu cầu về việc báo cáo định kỳ cho các cơ quan chức năng liên quan đến hoạt động khai thác, vận chuyển và tiêu thụ lâm sản. Điều này giúp tăng cường tính minh bạch trong việc quản lý lâm sản và giảm thiểu các vi phạm trong quá trình kinh doanh.

Các tổ chức, cá nhân không tuân thủ quy định về truy xuất nguồn gốc hoặc có hành vi gian lận trong việc khai thác và tiêu thụ lâm sản sẽ bị xử phạt hành chính. Hình thức và mức độ xử phạt sẽ phụ thuộc vào mức độ vi phạm, với các mức phạt nghiêm ngặt nhằm ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật.

3. Ý nghĩa của Thông tư 27 truy xuất nguồn gốc lâm sản đối với ngành lâm nghiệp

Thông tư 27/2018/TT-BNNPTNT không chỉ giúp quản lý chặt chẽ nguồn gốc lâm sản mà còn mang lại nhiều lợi ích quan trọng đối với sự phát triển bền vững của ngành lâm nghiệp Việt Nam. Đặc biệt, việc đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch của các sản phẩm lâm sản sẽ giúp nâng cao uy tín của Việt Nam trên thị trường quốc tế, mở rộng cơ hội xuất khẩu lâm sản sang các thị trường khó tính như EU, Mỹ.

Bên cạnh đó, Thông tư còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tài nguyên rừng và môi trường. Việc truy xuất nguồn gốc giúp ngăn chặn các hoạt động khai thác lâm sản bất hợp pháp, từ đó góp phần bảo vệ hệ sinh thái rừng, giảm thiểu tình trạng suy thoái tài nguyên thiên nhiên.

Đối với các doanh nghiệp trong ngành, tuân thủ Thông tư 27 giúp họ hoạt động hợp pháp, nâng cao uy tín, tạo lòng tin với đối tác và khách hàng. Hơn nữa, việc minh bạch trong quản lý lâm sản còn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp khi tiếp cận với các nguồn đầu tư quốc tế.

Thông tư 27 truy xuất nguồn gốc lâm sản không chỉ là một bước tiến quan trọng trong việc quản lý lâm sản mà còn góp phần bảo vệ tài nguyên rừng, nâng cao trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong ngành lâm nghiệp. Việc tuân thủ nghiêm túc các quy định của Thông tư không chỉ giúp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành lâm nghiệp Việt Nam, đồng thời thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế.