Lợn cỏ hay lợn nít là một trong những giống lợn bản địa của Việt Nam, được nuôi và chăm sóc từ hàng trăm năm nay. Với kích thước nhỏ, thân hình gầy và quá trình phát triển chậm chạp, giống lợn này đã trở thành một đặc sản ở một số khu vực nghèo ở miền Trung, đặc biệt là các tỉnh nằm dọc theo dãy Trường Sơn như Thừa Thiên Huế, Quảng Bình, Quảng Trị và Quảng Nam.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguồn gốc, đặc điểm và khả năng sinh sản của giống lợn cỏ Việt Nam. Chúng ta cũng sẽ khám phá những lợi ích và giá trị của giống lợn này đối với người dân và nền kinh tế Việt Nam.

 Giống lợn cỏ hiện nay được thị trường khá ưa chuộng do thịt sạch, ngon hơn các loại khác

Nguồn gốc, xuất xứ và phân bổ

Lịch sử phát triển

Giống lợn cỏ Việt Nam có nguồn gốc từ những con lợn rừng hoang dã, được thuần hóa và nuôi dưỡng bởi người dân Việt Nam từ hàng trăm năm trước. Trong quá trình này, giống lợn đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển và tiến hóa để thích nghi với môi trường sống và điều kiện nuôi dưỡng của con người.

Trước đây, giống lợn cỏ được nuôi chủ yếu để cung cấp thịt cho gia đình và làm nguồn thu nhập chính của người dân miền Trung. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, giống lợn này đã được khai thác và phát triển thành một ngành công nghiệp nuôi trồng lớn, góp phần vào nền kinh tế của đất nước.

Phân bố

Giống lợn cỏ Việt Nam được coi là đặc sản ở miền Trung, đặc biệt là các tỉnh nằm dọc theo dãy Trường Sơn như Thừa Thiên Huế, Quảng Bình, Quảng Trị và Quảng Nam. Đây là những vùng đất có địa hình đa dạng, khí hậu nhiệt đới gió mùa, thích hợp cho việc nuôi lợn cỏ.

Tuy nhiên, giống lợn này cũng được phân bố và nuôi dưỡng ở một số tỉnh khác như Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum và Đà Nẵng. Với sự phổ biến và tiềm năng phát triển của giống lợn cỏ, chúng ta có thể thấy rõ vai trò quan trọng của nó trong việc đảm bảo an sinh xã hội và phát triển kinh tế cho các vùng miền nghèo.

Đặc điểm của giống lợn cỏ Việt Nam

1. Ngoại hình:

• Kích thước nhỏ bé, trọng lượng trưởng thành trung bình 30-35kg (lợn nái) và 40-50kg (lợn đực).
• Lông thưa, màu đen hoặc đen xen trắng, mõm dài, tai nhỏ, chân yếu.
• Da mỏng, bụng xệ, thích nghi tốt với điều kiện chăn thả.

Lợn cái cỏ

2. Khả năng sinh sản:

• Tuổi động dục lần đầu 4-5 tháng, phối giống lần đầu 8-8.5 tháng.
• Mỗi năm đẻ 2 lứa, mỗi lứa 8-11 con (có thể đạt 16 con/lứa).

3. Khả năng thích nghi:

• Chịu đựng tốt với khí hậu nóng, thức ăn hạn chế, ít bệnh tật.
• Khả năng kiếm mồi tự nhiên tốt, thích hợp chăn thả rông.
• Tính cách hiền lành, dễ nuôi, dễ thuần hóa.

4. Chất lượng thịt:

• Thịt thơm ngon, dai, ít mỡ, nhiều nạc, hàm lượng dinh dưỡng cao.
• Thịt có màu đỏ sẫm, mỡ trắng, giòn, vị ngọt đậm đà.
• Lượng cholesterol thấp, tốt cho sức khỏe người tiêu dùng.

5. Năng suất:

• Tốc độ tăng trưởng chậm hơn lợn ngoại, đạt 27-30kg sau 10-12 tháng nuôi.
• Khả năng tiêu hóa thức ăn tốt, hiệu quả sử dụng thức ăn cao.

6. Giá trị kinh tế:

• Giá thành thịt lợn cỏ cao hơn lợn công nghiệp do chất lượng thịt thơm ngon, được người tiêu dùng ưa chuộng.
• Mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người chăn nuôi.

Bảo tồn và phát triển lợn Cỏ ở Việt Nam:

1.  Sự suy giảm về giống lợn Cỏ:

Trước thập niên 60, lợn Cỏ là giống phổ biến ở Nghệ An, Hà Tĩnh và khu vực Bình Trị Thiên. Tuy nhiên, do chính sách phổ cập lợn Móng Cái và lợi nhuận kinh tế thấp, lợn Cỏ dần bị mai một. Số lượng lợn đực giảm sút, dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng. Nhu cầu thị trường tăng cao khiến lợn Cỏ được ưa chuộng trở lại. Nhưng số lượng còn lại rất ít.

2. Mô hình thí điểm và xu hướng phát triển:

Nhiều xã vùng sâu, vùng cao đang tiếp tục bảo tồn lợn Cỏ thuần chủng. Nhiều hộ chuyển từ nuôi lợn lai sang lợn địa phương, hướng đến sản xuất hàng hóa. Xã đưa chăn nuôi lợn Cỏ vào kế hoạch phát triển kinh tế, tận dụng lợi thế về giống, đất đai và vườn đồi.

Huyện Quỳ Hợp đã đầu tư 90 triệu đồng để tổ chức mô hình thí điểm. Mô hình này hỗ trợ phục hồi và phát triển lợn Cỏ ở xã Liên Hợp. Mô hình sử dụng giống lợn cỏ thuần chủng, thức ăn tự nhiên, tập huấn kỹ thuật và tiêm phòng cho lợn. Mô hình được người dân địa phương tích cực tham gia.

Nhiều xã vùng sâu, vùng cao đang tiếp tục bảo tồn lợn Cỏ thuần chủng. Nhiều hộ chuyển từ nuôi lợn lai sang lợn địa phương, hướng đến sản xuất hàng hóa. Xã đưa chăn nuôi lợn Cỏ vào kế hoạch phát triển kinh tế, tận dụng lợi thế về giống, đất đai và vườn đồi.

Kết luận:

Giống lợn Cỏ đang được bảo tồn và phát triển ở Việt Nam. Nhu cầu thị trường cao, cùng với mô hình thí điểm và chính sách hỗ trợ, hứa hẹn tiềm năng phát triển cho giống lợn quý này.

Agri360.vn hy vọng những thông tin trên có thể giúp ích được cho quý độc giả trong quá trình chăn nuôi, quản lý trang trại.